هیدروکلریدریک اسید 32% یک ترکیب شیمیایی است که به دلیل خواص ضد عفونی کنندهاش، به عنوان یک ماده دفع بو و ضد عفونی کننده در محیطهای مختلف استفاده میشود. این اسید به دلیل خاصیت اسیدی بالا، قابلیت نابود کردن انواع مختلف میکروبها از جمله باکتریها، ویروسها، و قارچها را داراست.
در صنایع مختلف، از هیدروکلریدریک اسید ۳۲٪ به عنوان یک ماده دفع بو و ضد عفونی کننده استفاده میشود. بهطور معمول، در صنایع لبنیات، در مخازن آب، و در سیستمهای دفع فاضلاب نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این اسید به عنوان یک ماده شیمیایی قوی، قادر به کاهش و زیرکردن مواد آلی و آلایندههای مختلف میباشد.
آب ژاول نیز یک نوشیدنی خنککننده است که از گیاه زول تهیه میشود. این نوشیدنی به عنوان یک محصول طبیعی، خصوصیات خاصی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. آب ژاول نسبت به نور و حرارت حساس است و با مدت زمان، خصوصیاتش از بین میروند. رنگ این نوشیدنی نزدیک به زرد است و طعم و بوی تندی دارد که این ویژگیها از نتیجهی فرایند تهیهاش میباشد. به همین دلیل، نگهداری و مصرف زودبازده این نوشیدنی توصیه میشود تا از افت دوام خصوصیات آن جلوگیری شود.
آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%؛ ویژگی ها و کاربردهای آن
هیدروکلریدریک اسید 32% تمام ميکروبها اعم از قارچ، ويروس و باکتري را نابود ميکند. از آب ژاول بعنوان يک ضد عفوني کننده و ماده دفع بو در لبنياتها، مخازن آب، دفع فاضلابها استفاده می شود. آب ژاول محلولی ناپایدار است و در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست میدهد، رنگ آب ژاول نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است.
آب ژاول(وايتكس)Vaytks Bleach
نام عمومی: وايتكس (آب ژاول) Vaytks Bleach
نام تجاری: Vaytks Bleach آب ژاول (Javel Water)
نام علمی: هيپو كلريت سديم(Sodium Hypochlorite)
سایر اسامی: آنتي فرمين، اكسيد كلريد سديم، اكسي كلريد سديم
آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32% چیست؟
رايجترين ماده اي که از آن، به عنوان سفيد کننده استفاده ميشود، آب ژاول است. آب ژاول که در فارسی به آن مایع سفید کننده و وایتکس نیز گفته میشود، محلولی است که برای گندزدایی و بو زدایی به کار میرود. هیدروکلریدریک اسید 32% در تولید مایعات سفید کننده و همچنین در صنایع بهداشتی، صنایع کاغذ و مقوا و نساجی کاربرد دارد. آب ژاول یک ماده معدنی است و خاصیت بازی دارد.
خواص فیزیکی آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
سفيد کنندهها و آب ژاول، همان محلول 5 درصد هيپوکلريت سديم هستند. آب ژاول محلولی ناپایدار است و در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست میدهد، رنگ آب ژاول نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است.
ویژگی های شیمیایی آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
آب ژاول (مایع سفید کننده و وایتکس نیز گفته می شود) محلولی است حاوی درصدی از هیپوکلریت سدیم (NaOCl) در آب.این نسبت بسته به مصارف مختلف، متفاوت است. آب ژاول ماده ای سمی است. خاصیت ضدعفونی کننده آب ژاول به دلیل تولید کلر آزاد می باشد. چنانچه آب ژاول به اشتباه نوشیده شود باید فورا شیر نوشید.
تاریخچه آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
آب ژاول محلولی است از ۱۰ تا ۱۶ درصد هیپوکلریت سدیم (NaOCl) در آب. این محلول را برتوله، کشف کرد و چون نخست در محله پاریس تولید میشد، به آب ژاول معروف شد.
فرایند های تولید آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
آب ژاول را از دمیدن گاز کلر در محلول سدیم هیدروکسید تهیه میکنند. از جمله آزمایشهایی که روی آب ژاول انجام میشود تعیین مقدار کلر آزاد و تعیین مقدار NaOHاست.
واکنش سود سوزآور با گاز کلر
Cl۲ + NaOH —-> NaClO + NaCl + H۲O
واکنش سود سوزآور با گاز کلر
Cl۲ + NaOH —-> NaClO + NaCl + H۲O
واکنش بین گاز کلر (Cl2) و هیدروکسید سدیم (NaOH)، که به تولید آب ژاول (NaOCl) منجر میشود، یکی از مسیرهای تولید آب ژاول است. این واکنش در حضور آب انجام میشود و نشاندهنده تولید هیدروکلرید ناتریم (NaCl)، هیدروکلرات ناتریم (NaClO)، و آب (H2O) است.
اما برای این که واکنش به درستی انجام شود، باید شرایط خاصی را رعایت کرد. به عنوان مثال، دما، pH محیط و زمان واردات گاز کلر در محلول بسیار اهمیت دارند. همچنین، کنترل دقیق بر میزان گاز کلر و نظارت بر شرایط واکنش از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هنگامی که واکنش به صورت کامل انجام شود، آب ژاول (NaOCl) به عنوان یک ماده ضدعفونیکننده و سفیدکننده مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده در صنایع مختلف، از جمله صنایع بهداشتی، آب و فاضلاب، و صنایع خانگی مورد استفاده قرار میگیرد.
با این وجود، برای تولید آب ژاول، از واکنشهای شیمیایی متنوع دیگری نیز استفاده میشود که بسته به شرایط و نیازهای محیطی، هرکدام از آنها مزایا و معایب خود را دارند.
تولید آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32% به وسیله الکتروليز محلول NaCl
روش وسيع ديگري که براي تهيه آب ژاول یا هيپوکلريت سديم استفاده ميشود، الکتروليز محلول غليظ نمک سديم کلريد است. این سلولهای الکترولیتی بدون دیافراگم یا غشایی، در جریان باز و در محیطی نسبتاً خنثی به کار میروند.
این سلولها برای استفاده در دماهای پایین طراحی میشوند، به گونهای که محلول سود سوزآور کاتد را به تماس با گاز کلری که از آند منتشر میشود میآورند.
واکنش مورد نظر برای تولید آب ژاول یا سدیم هیپوکلریت (NaOCl) از طریق واکنش سدیم بیکربنات (Na2CO3) با کلسیم هیپوکلریت (Ca(OCl)2) انجام میشود. فرمول واکنش به شکل زیر است:
\[ \text{Na2CO3} + \text{Ca(OCl)2} \rightarrow 2\text{NaOCl} + \text{CaCO3} \]
در این واکنش، دو مول از سدیم بیکربنات با یک مول کلسیم هیپوکلریت واکنش میکنند و دو مول سدیم هیپوکلریت (آب ژاول) و یک مول کربنات کلسیم (کلسیم کربنات) تولید میشود.
این واکنش یکی از روشهای استفاده شده برای تولید آب ژاول است. به عنوان یکی از مواد ضدعفونیکننده و ضد عفونیکننده، آب ژاول در صنایع مختلف و همچنین در منازل برای استفادههای متعدد مورد استفاده قرار میگیرد.
قدرت اکسيدکنندگي سديم هيپوکلريت
قدرت اکسیدکنندگی سدیم هیپوکلریت میتواند به شکلی ساده به عنوان توانایی آن برای انتقال الکترون در واکنشهای شیمیایی تعریف شود. در صورتی که ما از دو نوع کلرید استفاده میکنیم، یعنی سدیم هیپوکلریت (NaOCl) و کلر (Cl2)، میتوانیم توانایی آنها برای اکسید کردن مواد را با هم مقایسه کنیم.
در اینجا، قدرت اکسید کنندگی سدیم هیپوکلریت بیشتر از کلر است. این به دلیل واکنشی است که در حالت سدیم هیپوکلریت انجام میشود. در واکنش با سدیم هیپوکلریت، یون هیپوکلریت (-OCl) با دو الکترون به یک یون کلرید (-Cl) با یک الکترون احیا میشود. این واکنش باعث میشود که قدرت اکسید کنندگی سدیم هیپوکلریت دو برابر قدرت اکسید کنندگی کلر باشد.
در مقایسه، در واکنش با کلر (Cl2)، هر مولکول کلر دارای دو اتم کلر است که هر یک الکترون میگیرند. این باعث میشود که توانایی آن به اندازهی دو برابر سدیم هیپوکلریت نباشد. به عبارت دیگر، اگر همان مقدار از هر دو ترکیب استفاده شود، سدیم هیپوکلریت قدرت بیشتری در اکسید کردن دیگر مواد خواهد داشت.
تولید آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%در ایران
ا
آب ژاول یا هیدروکلریدریک اسید با غلظت ۳۲٪ در ایران توسط چند شرکت تولید میشود، از جمله شرکتهای بزرگ تولید کننده آب ژاول در ایران میتوان به پتروشیمی شیراز، پتروشیمی بندر امام و پتروشیمی اروند اشاره کرد.
از آنجا که آب ژاول با نام تجاری “وایتکس” در بازار ایران عرضه میشود، بسیاری از افراد از این نام برای اشاره به آب ژاول استفاده میکنند. این شرکتها به عنوان تولیدکنندگان عمده آب ژاول در ایران، نقش مهمی در تأمین نیازهای بازار داخلی و حتی بخشهایی از بازار جهانی دارند.
آب ژاول به عنوان یک ماده شیمیایی با کاربردهای متعدد در صنایع مختلف از جمله صنایع پتروشیمی، تولید لبنیات، تصفیه آب، صنایع خوابگاهی و بسیاری دیگر استفاده میشود. این ماده به دلیل خواص ضدعفونیکننده و سفید کنندگیاش، در بسیاری از محصولات و فرآیندهای تولیدی اساسی استفاده میشود و به عنوان یک ماده مهم در صنایع مختلف شناخته میشود.
کاربردهاي آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
آب ژاول یا محلول هیپوکلریت (آب حاوی کلر) دارای مزایای زیادی است که از جمله مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
1. ضدعفونی کننده: محلول هیپوکلریت تمام میکروبها اعم از باکتریها، ویروسها و قارچها را نابود میکند. به همین دلیل از آب ژاول به عنوان یک ضد عفونی کننده و ماده دفع بو در صنایع مختلف از جمله لبنیات، مخازن آب، و دفع فاضلابها استفاده میشود.
2. استفاده در خانه: آب ژاول برای اهداف خانگی از قبیل ضد عفونی کردن لگنها و وان حمام، لباسها، آشپزخانه و موارد دیگر استفاده میشود. همچنین، از آن در ضدعفونی کردن آزمایشگاههایی که در معرض ویروس هپاتیت هستند و همچنین در اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی استفاده میشود.
3. استفاده در معالجه زخمها: به دلیل خواص ضدعفونی کننده و آنتیباکتریال، در گذشته آب ژاول به عنوان یک راهکار در معالجه زخمها مورد استفاده قرار میگرفت، به خصوص در دوران جنگ جهانی اول.
4. سفید کننده: آب ژاول به عنوان یک ماده سفید کننده مورد استفاده قرار میگیرد برای پنبه، کتان، چتائی، ابریشم مصنوعی، خمیر کاغذ و مرکبات.
5. حذف لکهها: محلول هیپوکلریت برای پاک کردن لکههایی از قبیل کپک، خون، قهوه، تنباکو، آب میوه و دیگر لکهها مناسب است.
6. استفاده در لباسشویی: آب ژاول میتواند برای ضدعفونی کردن لباسها و لباسشویی استفاده شود. همچنین، میتوان آب ژاول را با آب داغ در لباسشویی ترکیب کرد تا عملکرد بهتری داشته باشد.
به طور کلی، آب ژاول یک ماده چندمنظوره است که در صنایع مختلف و در منازل نیز کاربردهای متعددی دارد. اما باید توجه داشت که استفاده درست و مطمئن از آب ژاول اهمیت دارد تا از خطرات آن جلوگیری شود.
مزيت آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
مزیت آب ژاول، که در واقع محلول هیپوکلریت سدیم است، در این است که علاوه بر خاصیت سفید کنندگی، خاصیت ضدعفونی کنندهای نیز دارد. اضافه کردن مقدار کمی پربورات به آب ژاول، قدرت سفید کنندگی آن را افزایش میدهد.
آب ژاول یا محلول هیپوکلریت سدیم، ناپایدار است و در معرض نور و گرما، یون -OCl تجزیه شده و اکسیژن آزاد میکند که باعث کاهش شدت عمل آن میشود. بنابراین، نگهداری آب ژاول در ظروف مات و دور از گرما توصیه میشود. همچنین، بهتر است محلولهای تازه استفاده شود، زیرا در صورت باقیماندن، به سرعت تجزیه خواهد شد.
با این وجود، برای بهرهبرداری بهینه از آب ژاول و افزایش کارایی آن در فرآیندهای ضدعفونی، نیاز است که شرایط نگهداری و استفاده از آن به دقت رعایت شود و محلولهای تازه تهیه و استفاده شوند.
اطلاعات ایمنی در ارتباط با مصرف آب ژاول هیدروکلریدریک اسید 32%
هیدروکلریدریک اسید با غلظت ۳۲٪، یک ماده بسیار سمی است و ممکن است باعث تحریک چشم شود.
بخارات آب ژاول میتواند باعث تحریک چشم و پوست شود. مصرف آب ژاول ممکن است منجر به تهوع، درد شدید معده، و در موارد شدیدتر حتی باعث مرگ شود. همچنین، آب ژاول قابل انفجار نیست، اما ممکن است باعث ایجاد لایه ازن شود.
استفاده از آب ژاول میتواند منجر به از بین رفتن پشم شود، بنابراین برای پارچههای پشمی، ابریشمی و چرم مناسب است. اما مراقب بوده و زیادهروی نکرد. آب ژاول میتواند باعث خوردگی فلزات و وسایل فلزی شود.
با توجه به خطرات آب ژاول، این ماده بسیار سمی است و نباید در محیطهای بسته استفاده شود. همچنین، ترکیب آب ژاول با جوهر نمک یا سایر مواد شیمیایی بسیار خطرناک است و باید از این ترکیبات پرهیز شود. بهتر است همواره آب ژاول را به تنهایی و بدون مخلوط با دیگر پاککنندهها استفاده کنید.
شرکت آبنوس ارائه دهند محصول آب ژاول در بسته بندی های مختلف پلی اتیلن:
- آب ژاول 1 لیتری شیشه
- آب ژاول 2.5 لیتری شیشه
- آب ژاول 1 لیتری پلی اتیلن
- آب ژاول 2.5 لیتری پلی اتیلن
- آب ژاول 5 لیتری پلی اتیلن
- آب ژاول 10 لیتری پلی اتیلن
- آب ژاول 20 لیتری پلی اتیلن