محلول بلیچ (آب ژاول) یک محلول شیمیایی است که معمولاً از هیدروژن پراکسید و یک ماده فعال کننده مانند سدیم هیپوکلریت (NaOCl) تهیه میشود. محلول‌های بلیچ در درصدهای مختلف و با انواع فرمولاسیون‌ها و غلظت‌ها در دسترس باشند.
انواع رایج‌ترین محلول بلیچ شامل:
۱. بلیچ خانگی: معمولاً دارای غلظت کمتر از ۶٪ NaOCl است و برای استفاده در منازل به عنوان ضدعفونی‌کننده و شستشوی سطوح استفاده میشود.
۲.بلیچ صنعتی: این نوع بلیچ دارای غلظت بالاتری از NaOCl است.این محلول در صنایع نظافتی، صنایع غذایی، و صنایع دیگر به عنوان ضدعفونی‌کننده استفاده میشود.
۳. بلیچ پزشکی: این بلیچ بسیار غلیظ بوده و برای عملیات پزشکی، استریل‌سازی و ضدعفونی‌کردن سطوح در محیط‌های پزشکی و بیمارستانی استفاده میشود.
هر نوع بلیچ موارد مصرف مختلفی دارد. استفاده از آتها باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های مربوطه باشد، مصرف نادرست آنها بهداشت را به خطرمی اندازد..
کاربردهای محلول بلیچ
محلول بلیچ یک ماده شیمیایی با کاربردهای متعدد است که از آن به عنوان یک ضدعفونی‌کننده و ضدعفونی‌کننده موثر در محیط‌های مختلف استفاده میشود. کاربردهای اصلی محلول بلیچ عبارتند از:
۱.ضدعفونی کننده: بلیچ برای از مبارزه با باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و اسپورها که به عنوان عوامل عفونی در سطوح و اشیاء مختلف استفاده میشود.
۲. استفاده در خانه: برای شستشو و ضدعفونی کردن سطوح مختلف در منازل مانند کف‌ها، سطوح کابینت، حمام و توالت، بلیچ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. استفاده در صنعت و صنایع مختلف: بلیچ در صنایع مختلف مانند صنعت خون، صنایع غذایی، آب‌شویی، صنعت نظافت، و صنایع دیگر برای ضدعفونی کردن سطوح، وسایل و تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۴. استفاده در مراکز بهداشتی و درمانی: برای استریل‌سازی و ضدعفونی کردن وسایل پزشکی، سطوح و تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی استفاده میشود.
همچنین بلیچ ممکن است در تهیه محصولات خانگی، از جمله مواد شستشو و ضدعفونی‌کننده‌های مختلف نیز به کار رود. با این حال، در هر استفاده باید دقت کرد و دستورالعمل‌های مربوطه را رعایت کرد تا جلوگیری از هرگونه عوارض غیرمطلوب برای سلامتی انسان‌ها و محیط زیست صورت گیرد.
اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻠﯿﭻ (ﻫﯿﭙﻮ ﮐﻠﺮﯾﺖ ﺳﺪﯾﻢ ) ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ روش ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﯿﻦ. ﺣﺎل ﺑﺴﯿﺎر ارزان و مقرون به صرفه می باشد
برنامه هاي ضد عفونی و رسوب زدایی ماشین هاي دیالیز
سه برنامه مطمئن ، مؤثر و ارزان ضدعفونی و رسوب زدایی ماشینهاي دیالیز آمده است . با توجه به شرایط محلی و امکانات ماشینهاي همودیالیز موجود می توانید یکی از برنامه هاي ذیل را بعد از هماهنگی با شرکت نمایندگی مربوطه جهت تعیین غلظت ماده ضدعفونی و کالیبراسیون ماشینهاي دیالیزانتخاب نمائید.
برنامه الف هیپو کلریت سدیم:
هیپو کلریت سدیم : قابل اجرا براي کلیه ماشینهاي همودیالیز استفاده از محلول بلیچ (هیپو کلریت سدیم ) قدیمی ترین و متداولترین روش ضدعفونی است. که در عین حال بسیار ارزان ، مطمئن و مؤثر می باشد. این محلول باعث زدودن رسوب مواد آلی هم می گردد. بنابراین دستگاه فقط هفته اي یک و یا حداکثر دو بار نیاز به آهک زدایی دارد.
١- چنانچه ماشین همودیالیز مجهز به سیستم ضدعفونی توأم ( حرارتی – شیمیائی ) باشد کافی است، حداقل هفته اي یک یا دو نوبت بجاي استفاده از بلیچ ، از اسید سیتریک و یا اسید استیک استفاده گردد. در این حالت اسید سیتریک و یا اسید استیک ( بسته به نظر کمپانی سازنده ) به دماي 60 یا 65 درجه سانتیگراد رسیده و علاوه بر عمل ضدعفونی ، عمل آهک زدایی را نیز انجام خواهد داد.
٢- اگر ماشین همودیالیز فاقد سیستم ضدعفونی کننده توأم است ، به شکل زیر عمل کنید :
الف ) شستشو با آب ساده
ب) شستشو با اسید سیتریک و یا اسید استیک جهت آهک زدایی بمدت 15 تا 20 دقیقه
ج ) بلا فاسله و یا قبل از استفاده دستگاه براي بیمار بعدي با محلول بلیچ ضدعفونی گردد. ( چون اسیدهاي مذکور در دماي معمولی خاصیت ضدعفونی ندارند )
برنامه ب Heating آب داغ :
Heating آب داغ : براي کلیه ماشین هاي همودیالیز که اولا مجهز به سیستم ضدعفونی حرارتی بوده و ثانیا استفاده مدام و روتین از این روش توسط کمپانی سازنده منع نشده باشد. Disinfection 90 درجه سانتیگراد رسیده که روشی عالی و مطمئن براي – در این روش اب به دماي حدود 95 گندزدایی است.
خاصیت آهک زدایی و چربی زدایی آب داغ کم است و دستگاه از عمل چربی زدایی و آهک زدایی بی نیاز نمی باشد ، بنابراین لازم است هفته اي یک و یا دو بار بجاي استفاده از این روش جهت ضدعفونی ، از محلول بلیچ و بسته به شرایط محلی هفته اي یک یا دو بار هم از اسید سیتریک و یا اسید استیک ( بنا به دستوالعمل کمپانی سازنده ماشین دیالیز جهت آه زدایی ) استفاده شود.
بدین ترتیب که اگر ماشین همودیالیز مجهز به سیستم ضدعفونی کنندگی توأم ( شیمیایی – حرارتی ) 60 درجه – است به جاي استفاده از آب با دماي بالا از اسید سیتریک و یا اسید استیک در دماي 65 سانتیگراد استفاده کنید. و اگر دستگاه فاقد سیستم مذکور می باشد باید هفته اي یک و یا دو بار پس از شستشو با آب ساده ، دستگاه با اسید سیتریک و یا اسید استیک آهک زدایی شود و چون این مواد در دماي معمولی خاصیت ضدعفونی کنندگی ندارند لازم است بلا فاصله و یا قبل از بکارگیري دستگاه براي بیمار بعدي ، از محلول بلیچ و یا روش حرارتی جهت ضدعفونی دستگاه استفاده نمائید.
برنامه جتوأم ( حرارتی – شیمیایی ) :
توأم ( حرارتی – شیمیایی ) : این برنامه براي ماشین هاي همودیالیز قابل اجرا می باشد که مجهز به سیستم ضدعفونی توأم ( حرارتی – شیمیایی ) هستند. امروزه اغلب ماشینهاي همودیالیز پیشرفته جهت ضدعفونی و رسوب زدایی به این سیستم مجهز 60 درجه سانتیگراد می رسد و بطور روتین جهت – شده اند ، طی این برنامه اسید به دماي 65 ضدعفونی ماشین دیالیز می توان از این روش استفاده نمود. در این روش علاوه بر ضدعفونی ، عمل آهک زدایی هم صورت می گیرد . بنابراین در صورت استفاده از این برنامه بطور روتین باید حداقل هفته اي یک یا دو بار جهت ضدعفونی و چربی زدایی ( مواد آلی ) از محلول بلیچ ( هیپو کلریت سدیم )استفاده کنید. در این روش بدلیل اینکه دما خیلی بالا نمی رود آسیبی به قطعات ماشین دیالیز وارد
نمیگردد.
